FRANCAIS SEMAKIN MENJADI PILIHAN USAHAWAN [7 MAC 2015]

Hello Malaysia : The Nasi Lemak Project (Aug 5, 2016)

Ruang Bicara : Kelebihan Perniagaan Francais (3 Ogos 2016)

760 JENAMA FRANCAIS DI MALAYSIA

KONKLUSI

Perniagaan francais telah menyediakan pelbagai peluang kepada usahawan terutamanya individu-individu yang baru berkecimpung dalam dunia perniagaan.Perniagaan francais sudah semakin popular di Malaysia. Pertumbuhan yang agak pesat ini dapat kita lihat selepas adanya Program Pembangunan Francais pada 27 Januari 1994 oleh Perdana Menteri, Datuk Seri Dr Mahathir Mohamad.

Walaupun terdapat cabaran dan halangan yang terdapat didalam industri francais di Malaysia bukan satu pematah semangat untuk meningkatkan industri ini keperingkat yang paling atas. Walaupun industri ini masih diperingkat pembangunan di Malaysia iainya satu industri penting bagi meningkatkan pendapatan dan pembangunan Negara. Cadangan dan strategi yang digariskan dalam Pelan Induk Pembangunan Francais Nasional (PIPFN) boleh diguna sebagai hala tuju dan panduan dalam pertumbuhan industri francais negara melalui pelaksanaan pelan tindakan yang dicadangkan.

Sejak penubuhan Program Pembangunan Francais ini, sebanyak 64 produk telah diletakkan di bawah Kementerian Pembangunan Usahawan dan seramai 382 francaisi telah diketengahkan. Sasaran kerajaan di dalam Rancangan Malaysia Ketujuh ialah untuk melahirkan 1,200 francaisi menjelang tahun 2020.

Dengan pencapaian Malaysia setakat ini, kita telah menempatkan diri sebagai negara kedua di Asia dan ke-21 di dunia dalam pembangunan industri francais.Status halal yang dikeluarkan oleh Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim) juga diiktiraf dunia dan memberikan kelebihan kepada usahawan francais tempatan untuk menerokai pasaran luar negara.

Dengan membangunnya industri francais ia akan meningkankan lagi pendapatan Negara dan meningkatkan pembangunan Negara pada masa akan datang. Oleh itu sistem sokongan di dalam industri francais di Malaysia juga perlu diperluas bagi menjamin kemajuan industri francais Malaysia.

MASA HADAPAN INDUSTRI FRANCAIS DI MALAYSIA

   

Kerajaan melancarkan Program Pembangunan Francais pada tahun 1992 dan selepas Persatuan Francais Malaysia ditubuhkan pada tahun 1994. Sejak itu pelbagai program dan aktiviti telah dijalankan bagi memberi kesedaran kepada masyarakat usahawan mengenai potensi perniagaan francais di negara ini. Dari segi pertumbuhan industri francais, pada masa ini Malaysia menduduki tangga yang kedua (2) di kalangan negara Asia dan tangga yang kedua puluh satu (21) di dunia. 

Mengikut perangkaan, sebanyak 5% dari jumlah jualan runcit tahunan di Malaysia adalah daripada outlet francais. Ini adalah sesuatu yang membanggakan memandangkan industri francais di Malaysia masih agak baru berbanding dengan negara-negara lain. Dianggarkan terdapat 268 buah perniagaan yang difrancaiskan dan sebanyak 6,500 outlet perniagaan francais di Malaysia. Potensi perniagaan francais Malaysia untuk berkembang ke negara Asean dan lain-lain negara adalah cerah. Kerajaan sentiasa memberi galakan ke atas usaha ini.

CABARAN YANG DIHADAPI OLEH FRANCAIS DAN FRANCAISOR DI MALAYSIA

          Kos yang tinggi

Bagi mengatasi kelemahan isu kekurangan modal, mereka dicadangkan menyediakan kertas kerja kepada kerajaan bagi mencerminkan masalah yang dihadapi. Sebagai contoh, penyediaan skim pembiayaan yang komprehensif kepada francaisor, francaisi induk dan francaisi dalam bentuk pembelian ekuiti, 'loanstock' dan pinjaman biasa. Kos terlibat dengan membeli Francais ialah yuran Francais awal, yuran permulaan berbeza-beza, kos membeli hartanah, kos membina bangunan, pembelian inventori, kos mendapatkan lesen perniagaan, kos meneruskan royalti pembayaran yang biasanya 3% kepada 7% daripada pendapatan kasar bulanan.

Hubungan antara Franchisor dan Francisi

Sebenarnya, pembelian perniagaan francais yang berjenama biasa harganya amat tinggi. Di samping perlukan modal yang tinggi untuk memulakan perniagaan dan ada juga Francaisor kenakan royalti, kos iklan atau perkhidmatan tambahan. Bagi pihak yang ingin menjalani perniagaan francais, mereka dinasihatkan perlu berhati-hati dalam perkara seperti ini sebelum memasuki kontrak. Hubungan antara franchisor dan franchise perlu dijaga setelah kontrak ditandatangani kerana hal ini akan memberi kesan terhadap sistem perniagaan.

          Kreativiti yang terhad

Ceburi perniagaan francais juga akan mengakibatkan mereka hilang kebebasan dalam perniagaan sendiri apabila perlu mengikut segala arahan dan syarat seperti termeterai dalam perjanjian dengan Francaisor. Perniagaan Francais yang murah pula kemungkinan berdepan dengan risiko kurang sambutan pelanggan kerana belum lagi diuji tahap dan impak dalam pasaran, risiko yang hampir sama seperti memulakan perniagaan sendiri. Ada kalanya Francaisor gulung tikar kerana tak mampu bertahan dalam pasaran dan tujuan francaisor yang lebih kepada jual dari membaiki perkhidmatan.

           Pembangunan produk

Bagi mengatasi kelemahan pembangunan produk yang sedia ada di pasaran, mereka dinasihati supaya membangunkan produk-produk yang sama dengan produk-produk tempatan yang sedia ada di pasaran untuk difrancaiskan sekiranya didapati berpotensi sebagai perniagaan francais. Kementerian melalui agensinya akan menjalankan perniagaan tersebut sehingga berjaya dan seterusnya diambilalih oleh usahawan Bumiputera tempatan untuk difrancaiskan. Ini akan membolehkan produk-produk berkenaan dibangunkan sebagai perniagaan francais walaupun pemilik produk tidak bersedia untuk memfrancaiskan perniagaan mereka buat masa ini.

Globalisasi

Bagi menyelesaikan isu perkembangan terhadap perniagaan francais mereka dinasihatkan mengembangkan perniagaan produk-produk francais tempatan ke peringkat global. Ini termasuklah produk-produk francais yang sedia ada dan yang baru dibangunkan serta produk-produk francais yang dibangunkan dalam bentuk 'conversion'. Kementerian akan turut menyertai ekspo-ekpso francais di peringkat antarabangsa bagi mempromosikan produk-produk francais tempatan ke luar negara.

           Pemantapan operasi perniagaan

Pemberian latihan dan bimbingan kepada francaisor dan francaisi dari segi latihan teknikal operasi perniagaan produk berkenaan, kursus asas perniagaan francais kepada usahawan-usahawan, pembangunan perundingan kepada juruperunding-juruperunding francais dan mengadakan kursus-kursus di peringkat negeri juga boleh mengatasi kelemahan seperti kekurangan ilmu dan pengetahuan terhadap langkah pelaksanaan perniagaan francais yang lebih berkesan. Aktiviti ini didapati dilakukan dengan kerjasama Persatuan Francais Malaysia dan institusi-institusi pengajian tinggi seperti Universiti Utara Malaysia dan MEDEC, UiTM. Contohnya mengadakan seminar dan ekspo di peringkat negeri dan juga nasional bagi mempromosikan perniagaan francais kepada usahawan-usahawan tempatan. Kementerian dan agensi-agensi yang berkaitan serta sektor swasta juga akan turut menyertai seminar dan ekspo di peringkat antarabangsa bagi mempromosikan perniagaan francais tempatan ke peringkat global serta menerbitkan brosur-brosur dan majalah mengenai perniagaan francais. 

SISTEM SOKONGAN INDUSTRI FRANCAIS DI MALAYSIA

KERAJAAN

 Bagi membina sistem sokongan industri francais yang lebih berkesan, peranan kerajaan dalam membangunkan perniagaan francais untuk menyumbang kepada peningkatan ekonomi Malaysia adalah dengan penyediaan kemudahan kewangan. Insentif dan bantuan kewangan yang disediakan oleh Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi Dan Kepenggunaan adalah termasuk Skim Pembiayaan Francais (SPF), Dana Bantuan Pembangunan Francais (DBPF), Skim Pembiayaan Kecil Francais (SPKF), Bantuan kewangan yang disediakan oleh Perbadanan Nasional Berhad (PNS).

Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi Dan Kepenggunaan dengan kerjasama Credit Guarantee Corporation (CGC) telah memperkenalkan Skim Pembiayaan Francais (SPF), khusus untuk membantu usahawan yang berminat untuk menceburi bidang perniagaan francais. Jumlah pinjaman maksimum adalah sebanyak RM 7.5 juta. Jumlah pinjaman yang akan diluluskan adalah bergantung kepada keperluan perniagaan berkenaan. Melalui skim ini, para usahawan boleh mendapatkan pembiayaan menerusi institusi kewangan tertentu yang mengambil bahagian dalam skim ini. Bank-bank perdagangan yang terlibat adalah CIMB Bank Berhad dan Maybank Berhad.

Selain itu, Dana Bantuan Pembangunan Francais (DBPF) juga diadakan sebagai insentif bagi menggalakkan usahawan tempatan untuk menukarkan perniagaan konvensional mereka kepada perniagaan francais. Melalui dana ini, perniagaan yang telah berjaya didaftarkan sebagai perniagaan francais (francaisor atau francaisi induk) layak diberikan geran dalam bentuk bayaran balik sehingga 90% dari kos yang digunakan untuk membangunkan sistem francais dengan had maksimum RM100,000.

Bagi Skim Pembiayaan Kecil Francais (SPKF) pula, skim ini bertujuan untuk memberi bantuan kewangan kecil (micro-franchising) kepada francaisi tempatan yang berpendapatan kecil dan sederhana dengan pembiayaan maksimum sehingga RM50,000. Skim ini menyediakan pembiayaan perniagaan kepada bakal-bakal usahawan untuk menceburi bidang perniagaan francais secara mikro yang menawarkan satu model perniagaan yang teratur, sistematik dan kurang berisiko. Bantuan kewangan yang disediakan oleh Perbadanan Nasional Berhad (PNS)pula termasuk Pre-Franchise Scheme, Skim Francais Eksekutif, Skim Pembiayaan Francaisi, Franchise Micro Financing Scheme (SPKF),Graduate Franchise Programme dan sebagainya.

Tambahan pula, program yang telah dibangunkan bagi memastikan perniagaan francais berkembang pesat termasuk Program Pembangunan Francais (PPF). Program ini adalah satu program pemasaran berteraskan konsep Pensyarikatan Malaysia yang bertujuan membangunkan usahawan-usahawan kecil dan sederhana (UKS) di sektor perdagangan, perkhidmatan dan perindustrian.

Selain itu, Program Pembangunan Francais Tempatan (PPFT) juga diperkenalkan bertujuan untuk memberikan bantuan kepada pengusaha-pengusaha tempatan yang mempunyai produk yang berpotensi untuk difrancaiskan tetapi tidak mengetahui cara untuk memfrancaiskan produk tersebut. Melalui program ini, pengusaha yang berkelayakan akan dibimbing dari peringkat awal sehingga pembukaan outlet prototaip, dengan kos bayaran perundingan dibiayai sepenuhnya oleh agensi kerajaan.

Sebagai usaha membendung penipuan melibatkan perunding francais swasta yang semakin berleluasa, peraturan baharu akan mewajibkan golongan berkenaan memohon lesen daripada Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi Dan Kepenggunaan(KPDNKK) dan hanya syarikat yang mempunyai lesen sahaja dibenarkan menawarkan khidmat kepada industri francais selepas penguatkuasaan dibuat. Dengan peraturan baharu nanti, kerajaan akan menetapkan bayaran rundingan mengikut jenis perniagaan francais. Peraturan dan akta baharu ini penting untuk kerajaan merangka program pembangunan pada masa depan memandangkan pelan induk lima tahun ini mempunyai perancangan yang besar terutamanya bagi memperkasa penerokaan pasaran luar negara.

SWASTA

Usaha untuk membangunkan industri francais turut disokong oleh  sektor swasta. Antara agensi dan badan berkanun dan bukan kerajaan yang menyumbang kepada pembangunan industri francais ialah Majlis Amanah Rakyat (MARA), Credit Guarantee Corporation Sdn Bhd, Bank Pembangunan Malaysia Berhad, Malayan Banking Berhad (MAYBANK), CIMB Bank Berhad (CIMB), Malaysian Franchise Associations (MFA), Perbadanan Nasional Berhad, Perbadanan Usahawan Nasional Berhad (PUNB), SME Corporation Malaysia. Badan bukan kerajaan yang dinyatakan ini bersedia untuk memberikan bantuan dalam bentuk kewangan atau modal untuk membantu usahawan francais.Bantuan dalam bentuk kewangan merangkumi bantuan pembeli peralatan, sewaan premis dan perkara yang berkaitan dengan modal dan peralatan.

Agensi dan badan bukan kerajaan ini banyak memberi sumbangan seperti latihan dan khidmat nasihat, bantuan kewangan serta premis perniagaan.Keutamaan bantuan oleh agensi dan badan bukan kerajaan lebih memberi keutamaan kepada usahawan bumiputera. Antara persatuan yang terlibat adalah :

     i)  Persatuan Francais Malaysia (MFA)

Malaysian Franchise Association atau ringkasnya MFA telah ditubuhkan pada tahun 1994 untuk membantu usaha kerajaan dalam menggalak dan menambahkan bilangan usahawan yang terlibat dalam bidang francais. MFA bertindak sebagai pusat sumber maklumat kepada francaisor, francaisi, pihak media dan seterusnya orang ramai. MFA meletakkan para francaisor, bakal francaisor, master francaisi, bakal master francaisi, beberapa agensi kerajaan dan pihak berkuasa, bank, firma perakaunan, firma guaman, jururunding francais, pembekal dan vendor di bawah satu bumbung.

TAHAP PERKEMBANGAN INDUSTRI FRANCAIS

Industri francais Malaysia menunjukkan perkembangan positif kerana menembusi pasaran global dan mampu bersaing dalam pasaran antarabangsa apabila 59 produk tempatan berjaya mengembangkan perniagaan di 53 buah negara. Menurut Ketua Setiausaha KPDNKK Datuk Seri Jamil Salleh melalui Sinar Harian (2016), sejumlah 813 perniagaan francais telah didaftarkan di Malaysia.Tambahan pula, dengan penganjuran Franchise International Malaysia (FIM) 2016 awal Mei lalu pula, sebanyak RM371 juta pelaburan telah dicatatkan oleh 78 syarikat melalui 926 potensi francais.

Hal ini menunjukkan peningkatan bilangan potensi francais sebanyak 19.7 peratus berbanding tahun lalu .Justeru itu, Kerajaan di bawah Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan (KPDNKK) telah mengambil langkah inisiatif untuk membangunkan sektor francais di Malaysia melalui penyediaanPelan Induk Pembangunan Francais Nasional (PIPFN).

Kerajaan melalui kementerian dan pelbagai agensi terlibat menganjurkan pelbagai program setiap tahun mempromosikan jenama tempatan di pasaran antarabangsa.Usahawan francais perlu memanfaatkan platform itu untuk memudahkan mereka mengenali lebih dekat peluang pasaran dan persekitaran sesebuah negara.

Pelbagai strategi dan program di rancang secara menyeluruh bagi menyokong pertumbuhan francais dan merealisasikan aspirasi PIPFN untuk menjadikan Malaysia sebagai pusat francais di rantau Asia Tenggara dan Timur Tengah menjelang tahun 2020.

KEPENTINGAN INDUSTRI FRANCAIS TERHADAP PEMBANGUNAN EKONOMI DAN SOSIAL

    

Konsep dan pendekatan francais diterima pakai dalam sektor swasta dan komersial serta begitu popular mutakhir ini.Tidak dapat dinafikan bahawa Industri francais ini mempunyai kepentingan terhadap ekonomi dan sosial . Berikut adalah penjelasan lebih terperinci tentang kepentingan industri ini dalam dua aspek berikut:

EKONOMI

Perkembangan perniagaan francais memberi pelbagai manfaat kepada sesebuah negara, terutamanya dari segi ekonomi. Jika dilihat dari sudut ekonomi, situasi ini akan membantu merangsang lagi pertumbuhan perniagaan dengan mewujudkan usahawan-usahawan tempatan yang akan menawarkan produk yang berjenama. Melalui sistem francais juga satu transformasi kepakaran, teknologi dan idea-idea baharu akan diperoleh oleh usahawan yang akan membantu pertumbuhan ekonomi setempat. Selain itu, senario ini akan menggalakkan perdagangan antarabangsa sekali gus menyumbang kepada pertukaran mata wang negara di samping membuka peluang-peluang pekerjaan kepada penduduk setempat.

Perniagaan francais secara langsung mampu memberi sumbangan yang positif terhadap pertumbuhan ekonomi negara. Menurut Utusan (2014), pada ketika ekonomi negara berada pada landasan yang kukuh, permintaan domestik telah memainkan peranan penting di dalam pertumbuhan ekonomi.

SOSIAL

                i)  Memenuhi Keperluan Masyarakat

Dengan adanya Perniagaan Francais ia dapat memenuhi keperluan masyarakat. Hasil daripada aktiviti-aktiviti perniagaan, iaitu urusan pembelian dan penjualan barangan dan perkhidmatan, para peniaga akan memperolehi keuntungan manakala pihak pembeli dan pengguna pula memiliki barangan dan perkhidmatan yang dapat memenuhi keperluan dan kehendak mereka.

ii)  Menyediakan Pekerjaan Kepada Masyarakat

Sebahagian besar masyarakat menyara kehidupan mereka melalui pekerjaan yang diperolehi daripada sektor perniagaan.Perkembangan Industri francais di Malaysia membolehkan masyarakat bekerja sebagai peniaga atau sebagai pekerja dalam organisasi perniagaan.Pendapatan yang diterima melalui pekerjaan yang diperolehi daripada sektor perniagaan dapat menyara malah meningkatkan taraf hidup masyarakat.Selain itu, pekerja-pekerja yang kehilangan pekerjaan dan terdesak semasa berlakunya kemelesetan ekonomi boleh beralih kepada perniagaan terutamanya perniagaan secara kecil-kecilan sebagai sumber rezeki yang baru.

iii) Memahami Pergolakan Perniagaan

Kefahaman terhadap konsep perniagaan francais  akan dapat membantu dan memudahkan lagi individu ataupun organisasi untuk memahami dan mengenal pasti sebarang pergolakan perniagaan semasa. Misalnya, Syarikat A sedang menghadapi masalah kewangan, maka kita boleh mengambil kesempatan ini untuk memiliki syarikat yang berkenaan dengan membeli saham-sahamnya atau tidak.

iii) Peluang Global

Masyarakat yang berilmu perniagaan  akan memudahkan negara untuk menceburi dalam perniagaan di peringkat antarabangsa atau global. Penguasaan ilmu perniagaan membolehkan peniaga-peniaga negara kita bersaing terutamanya dengan peniaga-peniaga dari negara-negara maju.Kita memerlukan kemahiran, kepakaran dan lebihan persaingan (competitive edge) yang tinggi dan berkualiti untuk maju dan menjayakan perniagaan di peringkat antarabangsa atau global

FAKTOR SESEBUAH SYARIKAT MENFRANCAISKAN PERNIAGAAN

    

Aziela (2013),menggariskan beberapa faktor sesebuah syarakat menfrancaiskan perniagaan mereka. Antaranya adalah:

i) Untuk mengumpulkan modal supaya perkembangan pesat dapat dilakukan. 
Sesebuah syarikat yang mengalami pertumbuhan dan perkembangan pesat mungkin menghadapi masalah aliran tunai dan risiko. Untuk mengatasinya kemelesetan ekonomi, cara ini adalah yang terbaik untuk berkembang dengan melibatkan risiko kewangan yang minimum ialah memfrancaiskan perniagaan mereka.

ii) Untuk mengumpulkan tenaga kerja dan motivasi.

Dalam proses perkembangan korporat sebahagian daripada cawangannya mungkin terletak jauh dari syarikat induk. Hal ini mungkin akan menyebabkan kejatuhan produktiviti dan keuntungan kerana pengurus syarikat yang bertanggungjawab ke atas cawangan tersebut tidak mendapat penyeliaan secara langsung daripada syarikat induk. Akan tetapi jika perniagaannya difrancaiskan, pengurus cawangan itu sebenarnya adalah pemilik syarikat yang dikenali sebagai francaisi bukan seorang pengurus yang makan gaji. Maka ini, sudah tentu memberi insentif yang tinggi pada francaisi untuk memaksimumkan usaha di dalam perniagaannya sendiri.

iii) Risiko perniagaan yang rendah. 
Dalam perniagaan bukan francais, jika perniagaan itu gagal, maka pemilik perniagaan itu akan hilang segalanya. Akan tetapi dalam pakej francais, jika perniagaan itu menghadapi masalah, ia sekurang-kurangnya masih mempunyai francaisor sebagai perujuk kepada permasalahan perniagaannya. Francaisor akan memberi latihan lanjutan dan bantuan on-the-spot dan jika semua ini gagal, Francaisor akan membeli balik perniagaan tersebut atau menjual perniagaan itu kepada francaisi yang berpotensi pada harga pasaran semasa. Ini tidak bermakna perniagaan francais tidak akan hilang pelaburannya, tetapi sekurang-kurangnya langkah-langlah akan diambil oleh francaisor untuk mengurangkan kerugiannya.

SEJARAH PEMBANGUNAN INDUSTRI FRANCAIS

Peringkat Global

Sejarah perkembangan sektor francais dapat dibahagikan kepada tiga peringkat utama.Peringkat awal bermula dari abad ke-18 yang bermula di Jerman.Ianya diasaskan oleh seorang pembuat bir dari Jerman yang menggunakan jenama pada produknya. Pada peringkat awal format francais digunakan dalam perniagaan sebagai cara mendapatkan kontrak untuk membuat bir.

Menurut Ismail (2012), sejarah perkembangan sektor francais di peringkat kedua mula bertapak di Britian pada abad ke-19 dalam industri membuat wain. Dari sinilah idea itu berkembang ke Amerika Syarikat melalui syarikat Singer Sewing Machine. Format perniagaan francais ini melalui cap dagang Singer sebagai produk dalam perniagaan mereka.Dari itu perniagaan francais terus berkembang ke Amerika Syarikat melalui Revolusi Perindustrian di Britian.

Pada kurun ke-20, di peringkat ketiga sejarah perkembangan perniagaan francais mula dikenali dalam pasaran global. Menurut beliau, ini didahului oleh Restoran A&W apabila memulakan operasinya yang menggunakan format perniagaan francais. Bermula dari detik itu, perniagaan berbentuk francais ini terus berkembang, menjadi rangkaian produk dan perkhidmatan yang berjenama.Hlm : 18

Di peringkat global pembangunan industri francais bermula sejak tahun 1850-an dan bermula untuk berkembang sejak tahun 1950-an dan di Amerika Syarikat pula tahun 1960-an. Dengan ini objektif atau tujuan utama industri ini adalah dapat mengedarkan dan menjual sesuatu barangan yang dikeluarkan kepada seluruh kawasan.

McCormick Harvesting Machine Company dan Singer Sewing Machine Company telah memulakan sistem francais di dalam pengedaran barangan mesin jahit keluaran syarikat mereka di sekitar tahun 1850-an. Singer Sewing Machine Company telah mula memberi lesen hak pengedaran produk Singer kepada syarikat-syarikat individu sebagai ejen pengedaran mesin keluaran Singer di kawasan pasaran yang eksklusif. Beliau turut memperkenalkan cara pengedaran yang baharu iaitu pengedar-pengedar yang dilantik mempunyai hak penjualan yang eksklusif di kawasan pemasaran mereka tanpa diganggu oleh pengedar-pengedar lain dan mereka dikehendaki membayar royalti atau yuran untuk memperoleh hak tersebut.

Kemudiannya, seorang usahawan terkemuka John S. Pemberton, dari Atlanta Amerika Syarikat telah menemui ramuan ubat lalu memperkenalkannya. Beliau kemudian mengubahnya menjadi minuman ringan dan membekalkannya dalam bentuk sirap kepada syarikat-syarikat pembotolan tempatan Amerika Syarikat.Usaha ini berjaya mewujudkan satu rangkaian francais minuman yang terbesar berjenama Coca-Cola. Kejayaan ini telah menjadi pemangkin kepada kewujudan syarikat lain seperti Pepsi-Cola dan Seven-Up.

Sejarah Pembangunan Industri Francais Di Malaysia

Sejarah awal menunjukkan bahawa perniagaan francais di Malaysia telah bermula sejak tahun 1946 iaitu dengan kemasukan syarikat Singer. Syarikat ini memperkenalkan sistem francais secara tidak langsung kepada usahawan tempatan iaitu dengan mengembangkan rangkaian perniagaannya. Antara bidang perniagaan lain yang turut berkembang pada awal tahun 1950-an ialah rangkaian kedai Kasut Bata, ejen-ejen penjual kereta, pengeluaran minuman ringan dan stesyen minyak.

Industri francais Malaysia menunjukkan perkembangan positif kerana menembusi pasaran global dan mampu bersaing dalam pasaran antarabangsa apabila 59 produk tempatan berjaya mengembangkan perniagaan di 53 buah negara. Menurut Setiausaha Agung Persatuan Francais Malaysia (MFA), Mohamad Shukri Salleh berkata, setakat ini sebanyak 1,992 rangkaian outlet perniagaan francais tempatan di luar negara antaranya Marry Brown, Nelson dan Secret Recipe Cakes and Cafe. Kerajaan Malaysia memberikan fokus kepada pembangunan industri francais di Malaysia sejak di bawah kepimpinan bekas Perdana Menteri, Tun Dr Mahathir Mohamad yang mengorak langkah memperkenalkan francais pada 1993.

Menurut Persatuan Francais Malaysia (MFA), Program Pembangunan Francais mula diperkenalkan pada Ogos 1992 di Malaysia, Pembangunan Negara menetapkan unit penyelaras dan perlaksanaan (UPP) di bawah Jabatan Perdana Menteri untuk bertindak sebagai pusat francais setempat. Pada Mei 1995 di mana bahagian pembangunan Francais UPP iaitu Jabatan Perdana Menteri(JPM) mula dipindahkan ke Kementerian Pembangunan Usahawan sebagai Bahagian Francais dan Vendor. Mengikut sumber daripada Bahagian Pembangunan Francais, KPDNKK sehingga 16 Julai 2012 telah mencatatkan sebanyak 426 produk Francais diperkembangkan di dalam Negara (Francaisor) iaitu mencatatkan 64%daripada keseluruhannya manakala produk Francais luar negara (Francaisi Induk dan Francaisi) adalah sebanyak 240 iaitu 36% daripada jumlah keseluruhan produk Francais ini. Kerajaan melalui kementerian dan pelbagai agensi terlibat menganjurkan pelbagai program setiap tahun mempromosikan jenama tempatan di pasaran antarabangsa. Usahawan francais perlu memanfaatkan platform itu untuk memudahkan mereka mengenali lebih dekat peluang pasaran dan persekitaran sesebuah negara. Kerajaan akan membantu usahawan francais ke luar negara. Kerajaan memberikan maklumat dan sokongan tambahan apabila berada di pasaran luar. Dalam perniagaan francais, hubungan dan kerjasama penting untuk terus berdaya saing di pasaran tempatan dan antarabangsa.

FRANCAIS DITAFSIRKAN DARIPADA BEBERAPA PENGERTIAN

      Definisi Francais

Dengan mengambil dari kata dasar “Franc” atau “Franchising” dari sebutan bahasa Anglo-French yang bermaksud percuma. Pemunya perniagaan digelar ” Francaiser” (Franchiser) dan peniaga yang menggunakan model perniagaan francaiser digelar, ” Francaisi” (Franchisee). Francais bermaksud satu bentuk pemasaran atau pengagihan di mana sebuah syarikat pemberi francais (francaisor) memberi kebenaran, hak atau keistimewaan kepada seseorang individu atau syarikat pemegang francais (francaisi) untuk menjalankan perniagaan mengikut tatacara yang ditentukan dalam jangkamasa tertentu dan pada lokasi yang ditentukan.

Pengertian Francais

  *Dari Sudut Komersial:

Francais adalah satu kaedah pemasaran yang berasaskan pemberian hak dan tanggungjawab bagi menjalankan sesuatu perniagaan menggunakan tanda nama atau tanda niaga, sistem, lokasi atau kawasan dan jangkamasa yang ditentukan (MFA,2016).

*Dari Sudut Perundangan (Akta Francais):

Francais adalah kontrak atau perjanjian samada secara nyata atau tersirat, secara lisan atau tertulis di antara 2 orang atau lebih di mana antaranya ; Francaisor memberi francaisi hak untuk mengendalikan perniagaan mengikut system francais yang ditentukan oleh francaisor selama empoh yang ditentukan oleh francaisor .

Ramli Abdul Halim dalam kenyataannya di dalam Dewan Ekonomi (2016) menyatakan sebab francaisi menjalankan perniagaan di bawah nama atau cap dagang yang sudah dikenali serta menggunakan kaedah atau konsep pemasaran yang telah tersedia ada ialah kerana francais menjanjikan laluan yang lebih selamat bagi bakal usahawan memulakan perniagaan sendiri, pada masa yang sama, mereka juga tidak berniaga bersendirian.

Menurut Malayasian Franchise Association (2015), francais boleh dibahagikan kepada tiga jenis iaitu:

i)  Business Format Franchaise / Local Authorised Franchaise Holder

Francais jenis format perniagaan yang paling popular dan mendapat pengikhtirafan di bawah Program Pembagunan Francais anjuran kerajaan. Peniaga francais jenis ini diberikan hak untuk menduplikasikan keseluruhan sistem perniagaan yang diamalkan oleh francaisor. Mereka biasanya terus mendapatkan hak menggunakan jenama dan mengedarkan produk yang ditawarkan. Industri francais jenis ini lebih mudah untuk menjalankan perniagaan kerana semuanya disediakan oleh francaisor. Francaisor mempunyai tanggungjawab untuk menyediakan semuanya yang berkaitan dengan perniagaan yang akan dijalankan oleh francaisi

II) Dealership/Distributorship Franchaise

Menurut Persatuan Francais Malaysia(MFA), francais jenis pengedaran produk merupakan syarikat persendirian yang sedia ada telah dipelawa untuk menjadi francaisi dalam rangkaian perniagaan francaisor. Francaisi akan menukar tanda nama dan cap dagangan dagangan kepada jenama francaisor. Contohnya, Syarikat Madani Greatlink Sdn.Bhd telah diberi hak oleh Proton Edar untuk menjual kereta nasional.

            III)Trademark / Brand Name Licence

Sebagai Fraicaisor yang berlesen, pelbagai jenis barangan yang mereka keluarkan.Penglibatan francaisor adalah kurang dan agak minimum.Contohnya, watak-watak kartun Walt Disney dan Piere Cardin.

PENGENALAN TENTANG FRANCAIS

Francais merupakan satu bentuk pemasaran produk dengan cara memberi informasi secara meluas tentang penawaran jenama ataupun cap dagang sama ada dalam bentuk baranganan mahupun perkhidmatan kepada pelanggan terakhir. Pemilik francais yang disebut francaisor memberi kebenaran kepada pihak penerima francais, sama ada individu mahupun syarikat bagi menjalankan perniagaan dengan mengikut kaedah, sistem dan tatacara yang telah diatur dalam perjanjian yang disepakati antara kedua-dua belah pihak, dalam tempoh masa dan tempat yang ditetapkan. Dalam istilah lain, francais adalah suatu perkongsian di antara pemilik produk (disebut francais) dan yang membeli hak francais (disebut francaisi) di mana francaisor menyediakan pelbagai persediaan sistem, manakala francaisi menyediakan modal dalam bentuk dana, sumber manusia dan usaha yang berterusan bagi memastikan perniagaan yang dijalankan tetap beroperasi selama terikat dalam perjanjian.

Perniagaan francais meliputi semua jenis perniagaan berangkaian yang memenuhi ciri asas 3S iaitu sistem (system), pengkhususan (specialization), dan piawaian (standardization). Ciri-ciri yang kentara pada sistem ini ialah jaminan pasaran dan sistem yang sudah teruji dengan baik, modal yang tidak besar serta pulangan yang agak lumayan dengan tempoh masa yang singkat. Ini kerana dalam pelaksanaannya, francaisi hanya menjalankan apa yang telah ditetapkan oleh francaisor, tanpa ia melakukan satu kajian pemasaran (marketing survey) dan ujian kelayakan, manakala penerima francais pula akan memperoleh penyeliaan perniagaan, kursus-kursus kemahiran menjalankan urusniaga serta kaedah-kaedah yang akan menjayakan bidang keusahawanan. Manakala francaisi mempunyai kewajipan bayaran dengan jumlah yang telah disepakati dalam kontrak perjanjian kepada francaisor. Dengan sistem yang telah teruji, syarikat-syarikat francais berjaya memperluaskan pasaran ke pelbagai kawasan, bahkan sampai ke luar negara.